Classical Halász V-János
KoZ171126 - Dirigent Paavo Järvi

Thema: dirigent Paavo Järvi

Track 00 - Intro Willem-Jan Visser (1:23)

Track 01 - Modest Mussorgski - Night On Bald Mountain (12:44)

Onstuimig als het weer, zo klonk de opening van dit uur Klassiek op Zondag. U hoorde “Een nacht op de Kale Berg”, een symphonisch gedicht van de hand van Modest Mussorgsky. Toen Mussorgski 21 jaar oud was, besloot hij een opera te gaan schrijven. Deze was gebasseerd op Nicolai Gogol’s “De avond voor Sint Jan”, maar al snel veranderde het plan en de basis werd een heksensabbat, een element uit Gogol’s avond voor Sint Jan.
Na voltooiing van dit werk was Mussorgsky ingenomen met zijn resultaat en liet dat in brieven weten aan onder meer zijn vriend Rimsk-Korsakov. Hij beloofde zichzelf de inhoud van dit werk nimmer te wijzigen, maar brak de belofte niet veel later toen zijn mentor Balakirev zijn ongenoegen over de muziek had uitgesproken en het weigerde uit te voeren. Het werk zou onspeelbaar zijn. Mussorgski was diep bedroefd. Blijkbaar vond Mussorgski de muziek zo mooi dat hij vele jaren later deze muziek toch probeerde te bewerken, maar ondanks de moeite werd geen van de herschreven versies uitgevoerd.
Vijf jaar na Mussorgski’s dood – hij overleed aan een alcohol vergiftiging – herschreef Rimski-Korsakov de muziek zodat het kon worden uitgevoerd.

Mooie verhalen maken vaak de muziek. En deze keer wilde ik het juist eens niet over die verhalen hebben, maar de persoon die de uitvoering mogelijk maakt: de dirigent. Zojuist hoorde u Estonian Festival Orchestra onder leiding van dirigent Paavo Järvi. Hij dirigeert ook Ellerhein Girls’ Choir, Estonian National Male Choir en het Estonian National Symphonic Orchestra in de komende twee werken, te beginnen met Sibelius’ “Finlandia”.

Track 02 - Jean Sibelius - Finlandia (8:28)

Ja, prachtig. Als ik deze muziek zo weer beluister, dan besef ik maar weer dat het niet voor niets op mijn favorietenlijst staat. Het wordt ook wel gezien als een national volkslied van Finland. In de tijd dat Rusland het nogal te zeggen had in Finland en het Fins volkslied verboden was te zingen en te spelen werd als stil protest vaak dit lied, Finlandia van componist Jean Sibelius uitgevoerd en beluisterd.

Eveneens van de hand van Jean Sibelius is “Hymn to the Earth”. Het werk is uit dankbaarheid geschreven voor het koor Suomen Laulu omdat dit koor alle koormuziek van Sibelius zonder financieel oogpunt heeft uitgevoerd. Zowel Finlandia welke u zojuist hoorde alsook de Hymne aan de Aarde is patriottische muziek, een stil protest.

Track 03 - Jean Sibelius - Hymn to the Earth (7:37)

De naam van de Estse dirigent Paavo Järvi wordt vaak in verband gelegd met de Finse componist Jean Sibelius. Als je de ligging van beide landen bekijkt en hun beide geschiedenis, dan is de Russische bemoeienis met deze landen toch wel een grote overeenkomst. Zou dit dan ook de overeenkomst tussen deze beide mannen verklaren?

Op 14 juli 2016 vond de barbaarse aanslag in Nice plaats. Een dag later speelde het Estonian Festival Orchestra in de Pärnu Concert Hall in Tallinn het werk Valse Triste, weer muziek van de finse componist Jean Sibelius. Dirigent Paavo Järvi droeg dit werk op aan de slachtoffers van deze aanslag. Een live opname dus vanuit de Pärnu Concert Hall in Tallinn.

Track 04 - Jean Sibelius - Valse triste (5:04)

Paavo Järvi werd op 30 december 1960 geboren in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Hij komt uit een muzikaal gezin: Neeme Järvi de man die wij kennen als oud dirigent van het Residentie Orkest, is zijn vader. Ook broer Kristjan en zus Maarika zijn professioneel muzikant. Het gezin verhuisde naar Amerika alwaar Paavo les kreeg van niemand minder dan Leonard Bernstein.
Hij was dirigent van het Malmö Symfonieorkest, Stockholm Philharmonic Orchestra en het Cincinatti Symphony Orchestra. In 2011 toen hij van laatstgenoemd orkest afscheid nam, werd hij uitgeroepen tot Laureate Music Director van het orkest. Ondertussen was hij van 2006 tot 2014 artistiek directeur van het Frankfurts Radio Symfonie Orkest en werd hij in 2010 muziekdirecteur van het Orchestre de Paris welke hij diende tot 2016. In 2016 ontving hij verschillende prijzen waaronder de Sibelius-medaille voor zijn bijdrage aan het vergroten van het bewustzijn van de muziek van de Finse componist voor het Franse publiek.

Het Japanse Nippon Hoso Kyokai Symphony Orchestra wist Paavo in 2012 vast te leggen als Chef-dirigent voor de periode 2015-2018 en dat werd nog eens verlengd met drie jaar tot 2021. Ook Tonhalle Orchestre Zürich wist hem als chef-dirigent vast te leggen met een contract van vijf jaar beginnend in 2019.
Het mag duidelijk zijn: een dirigent die vol op meespeelt op het wereldtoneel. En we gaan snel weer naar zijn uitvoeringen luisteren. De Noorse componist Edvard Grieg componeerde de Noorweegse Dansen. Onder leiding van Paavo Järvi hoort u nu het Sinfonieorchester des Hessischen Rundfunks.

Track 05 - Grieg; Norwegische Tänze (16:47)

En zo zijn wij al weer aan het einde van deze uitzending. Ik wil Bob Voorn bedanken voor de techniek. En heeft u dat ook: wanneer u muziek hoort, dat uw gedachten dwalen… afdwalen en hun eigen gang gaan onder leiding van de muziek die u hoort? Heel speciaal, dat is zeker, weet ik waar mijn gedachte zich bevinden in de volgende muziek voor zolang het nog duurt. Door Orchestre de Paris onder leiding van Paavo Järvi: de Pavane uit Fauré’s Requiem… DWALEN…

Track 06 - GABRIEL FAURE Pavane (5:30)